Prezantohet ndikimi buxhetor i arsimit falas në universitetet publike
Jeton Mehmeti, Drejtor i hulumtimeve në Institutin GAP, tregoi se qëllimi i këtij raporti është të analizojë ndikimin e mundshëm të Udhëzimit Administrativ nr. 09/2021 për aplikimin e pagesave të studentëve në të hyrat e universiteteve publike në Kosovë.
Ai theksoi se edhe pse në bazë të Ligjit për Arsimin e Lartë, burimet kryesore të financimit të universiteteve publike janë granti qeveritar, pagesat direkte nga ana e studentëve si dhe të hyrat nga puna kërkimore, vetëm granti qeveritar përbën rreth 91% të buxhetit të tyre .
Rrona Zhuri, Hulumtuese në Institutin GAP, prezantoi të gjeturat kryesore të raportit. Në bazë të të dhënave të pranuara nga shtatë universitetet publike, është bërë llogaritja e shumës së vlerësuar të të hyrave vetanake që janë ndikuar nga ky UA.
Në bazë të këtyre të dhënave, gjithsej shuma e vlerësuar e të hyrave vetanake që do të duhet të rimbursohet nga Buxheti i Kosovës është rreth 2.6 milionë euro.
Si përfundim nga hulumtimi, rekomandohet që Ministria e Arsimit Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MASHTI) të punojë në ndërtimin e mekanizmit të buxhetimit të bazuar në performancë, i cili kërkon përpilim të saktë të indikatorëve të performancës dhe ngritjen e kapaciteteve të mekanizmave vlerësues.
Dukagjin Pupovci, Zëvëndësministër i MASHTI-t, tregoi se miratimi i UA të ri paraqet një përmbushje të premtimeve zgjedhore.
Tarifat e shkollimit për herë të parë mbulohen në mënyrë që të stimulohen studentët duke nxitur një shkallë më të lartë të përgjigjësisë tek ata.
Ai theksoi se buxheti i universiteteve publike nuk është i përcaktuar në ndonjë formulë apo kriter, por sipas nevojave të universiteteve. Sipas tij, në vitin 2022 do të ketë rritje të buxhetit të universiteteve publike, e që gjithsej do të jetë në vlerë rreth 50 milonë euro.
Ai në fund theksoi edhe rëndësinë e investimeve shtesë në univeristete, duke i inkurajuar të përfshihen në projekte ndërkombëtare si pjesëmarrja në Horizon Europe, Erasmus + dhe të tjera.
Aqim Emurli, lider i ekipit në HERAS Plus, theksoi se universitetet publike dhe MASHTI duhet të ndjekin trendet e rajonit dhe më gjërë sa i përket financimit të tyre.
Mbështetja financiare sipas raportit të përfomramcës, si modeli austriak, do të ishte shumë favorizues edhe në Kosovë.
Ai theksoi gatishmërinë e HERAS Plus që të ndihmojnë universitetet në ngritjen e kapaciteteve institucionale.
Në këtë diskutim kontribuan edhe pjesmarrës të tjerë si prorektorë të univeristeteve publike dhe organizata vendore dhe të huaja që merren me fushën e arsimit të lartë.
