Prishtinë, 21 prill - Qendra për Politika dhe Avokim në një konferencë për shtyp ka prezentuar të gjeturat e hulumtimit nga monitorimi I zbatimit të Ligjit të Punës dhe Ligjit për Siguri dhe Shëndet në Punë.

Sipas hulumtimit të Qendrës për Politika dhe Avokim (QPA) të realizuar gjatë muajve janar-mars 2015, konstatohet se zbatimi i Ligjit të Punës dhe Ligjit për Siguri dhe Shëndet në Punë vazhdon të sfidohet në sektorin privat. Në këtë hulumtim janë zhvilluar 173 intervista në rajonin e Prishtinës, 91 intervista me punëtorë të sektorit të shërbimeve, hotelerisë dhe tregtisë ndërsa 82 intervistime me punëtorë nga sektori privat.

Të dhënat nga terreni tregojnë së 38.46% të të intervistuarve nga sektori i shërbimeve, tregtisë dhe hotelerisë punojnë pa kontratë pune, ndërsa në sektorin e ndërtimit 59.76% janë deklaruar të mos kenë kontratë pune. 81% e të punësuarve në sektorin e ndërtimit janë deklaruar se brenda një jave punojnë nga 50-60 orë pune, ndërsa vetëm 9.82% janë kompensuar me para për orët shtesë të punës. Sa i përket pushimit vjetor, 73.17% e punëtorëve të ndërtimtarisë janë deklaruar së nuk u paguhet pushimi vjetor kundrejt  26.83% të cilëve u është paguar pushimi vjetor. Lidhur më pajisjet mbrojtëse dhe të sigurisë në punë, 54.88% e tyre i posedojnë këto pajisje, ndërsa 30% janë deklaruar se i perdorin vazhdimisht ato. Edhe pse pajisjet e shërbimit të zjarrfikësve duhet të testohen së paku një herë në vit, sipas tyre kanë kaluar më shumë se dy vjet që një gjë e tillë nuk është bërë.

Gjatë vitit 2014, sipas raportit të inspektoratit ishin lënduar rëndë 64 punëtorë ndërsa 9 punëtorë kishin pësuar më fatalitet, përderisa kompensimet e lëndimit u ishin paguar vetëm 3 punëtorëve. Edhe në muajt janar-mars 2015 janë raportuar 7 lëndime të rënda  dhe 3 vdekje në vendin e punës, asnjërit nga ta nuk u ishte paguar kompensimi i lëndimit. Edhe sa i përket kompensimit të pushimit mjekësor, janë evidentuar shumë shkelje, vetëm 30.31% e të anketuarve janë deklaruar se u  është kompensuar pushimi mjekësor.
Inspektorati i punës në vitin 2014 kishte realizuar 9337 inspektime, ndërsa sipas Administratës Tatimore të Kosovës deri në fund të vitit 2014 ishin aktive 71244 biznese, që i bie së  inspektorati ka inspektuar vetëm 13.10% të bisneseve, ndërsa një Inspektor brenda një dite ka inspektuar 0.85 biznese (më pak së një biznes). Nëse krahasohen numri i inspektimeve të periudhës janar-mars 2014 që ishte 2483 me atë të së njëtës periudhë të vitit 2015 që ishin realizuar 1857, del se në vitin 2015 numri i inspektimeve ishte për 626 inspektime më pak,  rrjedhimisht efikasiteti i Inspektoratit për këtë vit ka qenë më i dobët, poashtu edhe numri i të lënduarve dhe të vdekurve në këtë vit krahasuar më periudhen e njëjtë të vitit 2014 ka shënuar rritje.
Në gjykatat e Kosovës, aktualisht janë të pazgjidhura 1640 konteste civile të punës, vetëm në Gjykatën Themelore të Prishtinës presin për t’u zgjidhur 139 raste, ndërsa Prokuroria Themelore e Prishtinës është duke përgatitur një lëndë penale që ka të bejë më shkelje me karakter penal nga marrëdhënia e punës.
Ky projekt financohet nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri të Hapur (KFOS).