Prishtinë, 1 gusht - Instituti GAP organizoi sot debat me përfaqësues të institucioneve publike dhe shoqërisë civile lidhur me rregullimin dhe ndarjen e subvencioneve në nivel lokal e qendror, ku u prezantua edhe draft-analiza “Ndarja e subvencioneve nga komunat dhe ministritë – baza ligjore, transparenca dhe llogaridhënia”.

Berat Thaqi, analist në Institutin GAP, foli rreth rëndësisë së subvencioneve si një instrument i rëndësishëm fiskal të cilat përdoren për nxitjen e aktiviteteve të dobishme në shoqëri, qofshin ato kulturore, vullnetare, biznesore, sportive, apo edukuese. Sipas tij, në mungesë të legjislacionit adekuat, transparencës dhe llogaridhënies kjo kategori e shpenzimeve të parasë publike mund të përfundojë duke i shërbyer grupeve të ngushta të interesit, shtrembërim të proceseve demokratike, dëmtime të konkurrencës në sektorin privat duke rezultuar në ndarje jo-efikase dhe të padrejtë të parasë publike.
 
Nora Jusufi, hulumtuese në Institutin GAP, theksoi se baza ligjore mbi ndarjen e subvencioneve në nivel lokal dhe qendror nuk është komplete dhe mirë e koordinuar.

Në draft analizën e Institutit GAP janë shqyrtuar rregulloret e brendshme të shtatë komunave dhe dy ministrive, ndarja e subvencioneve sipas fushës dhe mënyra e raportimit nga ana e institucioneve dhe përfituesve.

"Mangësitë kryesore të rregulloreve ishin në përkufizimet e paqarta të subvencioneve, mos obligimi ligjor për shpalljen e thirrjeve për subvencione dhe mos përcaktimi i periudhave të shqyrtimit të aplikimeve për subvencione. Tjetër, përcaktimi pa kritere i kufijve maksimalë në dhënien e subvencioneve për persona juridik dhe fizik, mos specifikimi i përbërjes së komisioneve vlerësuese për nga numri i anëtarëve dhe ekspertizës si dhe mos shpjegimi i qartë i proceseve penalizuese si dhe ndarja e paqartë e fushës dhe kritereve brenda fushës për subvencionim", tha Jusufi.

Sa i përket zbatimit të rregulloreve, Jusufi tha se shkeljet më të mëdha ishin subvencionimi i shpeshtë i subjekteve të njëjta me shuma shumë më të mëdha se ato të përcaktuara me rregullore, si dhe keq kategorizimi i shpenzimeve në këtë kategori të cilat s’kishin të bëjnë me subvencione.

Besnik Osmani, Auditor i Përgjithshëm,  theksoi se gjetjet kryesore për këtë fushë të Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) për vitin 2016 lidhen me mungesën e politikave të shkruara për menaxhimin e subvencioneve, monitorimin jo-efikas të mënyrës së shfrytëzimit të tyre, vonesat në implementimin e procedurave përkatëse, pagesat e dyfishta dhe drejtimi i subvencioneve për shpenzime operative e jo kapitale tek disa institucione siç janë ndërmarrjet publike.

Osmani shtoi se tri çështje kryesore për të ardhmen janë fuqizimi i transparencës, qartësimi dhe riformulimi i procedurave për  ndarjen e subvencioneve, si dhe krijimi i rregulloreve të veçanta sipas  fushave të subvencionuara.

Ndërsa, Salvador Elmazi, drejtor i Departamentit të Buxhetit në Ministrinë e Financave, theksoi se defektet e evidentuara në raportin e Institutit GAP janë si pasojë e mungesës së një rregullore nacionale.

Ndër të tjera, Elmazi përmendi dallimet ekzistuese në rregulloret komunale dhe mos rregullimin dhe përcaktimin e qartë të aktiviteteve që subvencionohen.

Ai po ashtu u zotua që në muajt në vijim do të fusë në agjendë si prioritet krijimin e një rregulloreje nacionale gjithëpërfshirëse që do të ndihmojë institucionet në ndarjen e subvencioneve. Specifikisht, kjo rregullore, sipas Elmazit, do të ketë kritere bazë në lidhje me transparencën, kufirin maksimal dhe qartësimin e terminologjisë në këtë fushë. 

Përfaqësues të  shoqërisë civile theksuan nevojën për planifikim më të mirë financiar për ndarjen e subvencioneve që bazohet në analiza kredibile nga të dhënat në terren.

Po ashtu përfaqësues të institucioneve publike në nivel lokal u pajtuan që rregulloret për subvencione edhe pse të miratuara kanë për nevojë për ndryshim dhe plotësim marrë parasysh volumin e rritur të kërkesave për subvencione.