Washington, 22 gusht - Bota është duke u bërë një vend më i ngrohtë. Në vitin 2012, nivelet e karbonit u ngritën. Nivelet e detit arritën nivele të larta rekord, ndërsa akulli i detit Arktik kapi nivel të ulët historik.

Këto janë disa të dhëna të një raporti të ri të publikuar nga Administrata Kombëtare amerikane për Oqeanet dhe Atmosferën. Disa studiues të këtyre tendencave kanë nisur të punojnë në qiell, me anë të një laboratori të ri fluturues.
 
Ky avion Gulfstream 5 është modifikuar për të plotësuar nevojat e shkencës. Al Cooper është shkencëtari kryesor i Qendrës Kombëtare për Hulumtimet Atmosferike, që ndihmoi në udhëzimet për krijimin e avionit nga skicat deri në fluturim.
                              
\"Komuniteti shkencor kërkonte një mjet të tillë për disa arsye: njëra ishte mundësia e punës në lartësi, pasi ata donin të arrinin pjesët e sipërme të atmosferës. Tjetra ishte zotërimi i aftësive teknike për veprime me rreze të gjatë mbulimi, për të realizuar studime me qëllime të përmasave globale.\"

Laboratori qiellor quhet Platforma Fluturuese për Hulumtime të Mjedisit, ose HIAPER. Aeroplani mund të ngjitet deri në 16 mijë metra lartësi dhe të përshkojë një distancë prej 11 mijë kilometrash para se të ketë nevojë për rimbushje me karburant. Ai monitoron stuhitë në kohë reale prej sipër reve dhe mund të regjistrojë kimikatet e atmosferës ndërsa ato qarkullojnë rreth globit.

\"Gjëja kryesore është se kjo na jep mundësinë të masim të dhënat në vend. Pra, instrumentet që ka ky avion regjistrojnë të dhëna gjatë fluturimit dhe matjet janë me rezolucion të lartë, shumë më të lartë sesa mund të arrihet me ndonjë mënyrë tjetër.\"

Në mesin e dhjetëra instrumenteve të motit në bord të këtij laboratori fluturues janë edhe këta tuba matës me cirkuite elektrike të cilët lëshohen nga avioni për të regjistruar trysninë atmosferike, temperaturën, lagështinë dhe shpejtësinë e erës, thotë inxhinieri i atmosferës Nick Potts.

\"Pajisja i mat parametrat në rënie e sipër. Dhe si të një telefon celular, i dërgon të dhënat në këtë aeroplan, në vend që t’i dërgojë në një stacion bazë.\"

Me anë të një kompjuteri në bord, një inxhinier dërgon komandën për lëshimin e matësit prej një pajisjeje në pjesën e pasme të avionit.

\"Shpesh këto pajisje përdoren gjatë uraganeve. Pra, ne shkojmë atje ku ka uragane apo stuhi dhe duke fluturuar rreth tyre vendosim se ku duam të lëshojmë matësit.\"

Zoti Potts thotë se të dhënat e mbledhura nga laboratori fluturues, me një vlerë prej 81,5 milionë dollarësh, mund të ndihmojnë në përmirësimin e modeleve parashikuese për uraganet dhe aktivitete të tjera të rënda atmosferike. Këto parashikime, thotë ai, janë të rëndësishme pasi mund të shpëtojnë jetë.