Prishtinë, 10 qershor - Edhe më tutje në Kosovë sfidë e madhe mbetet Siguria në komunikacion. Aksidentet e shumta me fatalitet, mos respektimi i rregullave të komunikacionit, qoftë nga ngasësit, ashtu edhe nga këmbësorët përbëjnë shqetësim të madh dhe sfidë të vazhdueshme për qytetarët dhe institucionet e zbatimit të ligjit.

Instituti për Kriminologji dhe Kriminalistikë (Institute of Criminology and Criminal Justice – ICCJ),  ka bërë një hulumtim me fokus të veçantë në disa faktorë, të cilët në mënyrë direkte ose indirekte në shumicën e rasteve janë shkaktarë të aksidenteve në trafik, por që kanë të bëjnë edhe me kulturën dhe etikën e pjesëmarrësve në komunikacionin rrugor. Sipas këtij hulumtimi të bërë nga ICCJ, shkelës të rregullave në trafik përveç qytetarëve, rezultojnë të jenë edhe zyrtarët shtetërorë.

Hulumtimi për  sjelljen e pjesëmarrësve në komunikacionin rrugor është realizuar gjatë muajit maj 2014-të, në qytetin e Prishtinës, me një mostër reprezentuese prej 825 makinave të vëzhguara, që afërsisht është 1% e numrit total të automjeteve të regjistruara në rajonin e Prishtinës.

Nga ky hulumtim i realizuar del se 84% të ngasësve  nuk kanë vënë rripin e sigurisë, ndërsa vetëm   16% e tyre kanë respektuar rregullën e parapara me ligjin për komunikacionin rrugor, saktëson raporti i ICCJ-së.

Poashtu hulumtimi tregon se 81% e veturave të vëzhguara e kanë respektuar semaforin gjatë lëvizjes në komunikacion, mirëpo 19% e tyre nuk e kanë respektuar rregullën, duke rënë ndesh me ligjin.

Ndërsa  shqetësues mbetet fakti që  33% të ngasësve të vëzhguar nuk i kanë respektuar këmbësorët  në vendkalimin e paraparë për këmbësorë, kurse 67% e ngasësve i  kanë respektuar këmbësorët, të cilët janë kyçur në trafik në vendet e parapara për lëvizjen e tyre.

Një tjetër konstatim i cili shihet me shqetësim nga  ICCJ-ja është edhe përdorimi i celularit gjatë ngasjes së veturës. Përdorimi i celularit gjatë ngasjes së makinës paraqet një rrezik të madh në komunikacion. Gjetjet nga ky hulumtim tregojnë se 78%, të ngasësve të vëzhguar e përdorin  telefonin celular gjatë drejtimit të automjetit, kurse vetëm  27% nga ta nuk e përdorin celularin gjatë ngasjes.

Shqetësim në vete përbenë edhe fakti se vet zyrtaret e institucioneve bëjnë shkeljen e ligjit, duke mos përfillur rregullat e komunikacionit. Këto shkelje janë bërë nga zyrtarë policorë, zyrtarë qeveritarë,  dhe zyrtarë të Eulexit.

Gjetjet e këtij hulumtimi kanë treguar se 86% të zyrtarëve të vëzhguar gjatë këtij hulumtimi, kanë bërë kundërvajtje të ndryshme në trafik, ndërsa vetëm 13% e tyre kanë respektuar rregullat e komunikacionit”, thotë ICCJ-ja.

ICCJ në hulumtimin e saj ka konstatuar se shkelës të rregullave në komunikacionin rrugor nuk janë vetëm ngasësit e makinave, por një pjesë e madhe e shkeljeve bëhet edhe nga vet këmbësorët.

Mosrespektimi i rregullave në komunikacion, sidomos ai i vendeve të shënuara për kalim të këmbësorëve, paraqesin rrezik të madh për sigurinë e vet këmbësorëve, por edhe për ngasësit e makinave.

Brengosës është fakti se brenda 60 minutash të monitorimit në 12 akse rrugore të qytetit të Prishtinës janë bërë 1.337-të shkelje nga këmbësorët, të cilët kanë kaluar rrugën në vende të cilat nuk janë të parapara për këmbësorë me rregulla të komunikacionit, përkundër asaj se vendkalimi i shënuar për këmbësorë ka qenë jo më larg se 50 metra nga vendet ku ata kanë kaluar rrugën. Neglizhenca e tillë paraqet rrezik për këmbësorët dhe për sigurinë në trafik në përgjithësi.

Sipas rezultateve të gjetura nga hulumtimi “Sjellja e pjesëmarrësve në trafikun rrugor” del se shumica  apo 73% e  këmbësorëve të vëzhguar e respektojnë semaforin, ndërsa  27% e këmbësorëve nuk e respektojnë këtë rregull të komunikacionit, e që përbënë mundësi të madhe të shkaktimit të aksidenteve.

Instituti për Kriminologji dhe kriminalistikë ka rekomanduar se “duhet që të behën përpjekje serioze në mënyrë që të jepet një mesazh i qartë për vetëdijesim dhe mos tolerancë ndaj këtyre dukurive”, thuhet në komunikatën e lëshuar për media nga ky institut.

ICCJ ka potencuar faktin se edhe përkundër asaj që legjislacioni i Republikës së Kosovës e rregullon komunikacionin dhe qarkullimin rrugor me Ligjin për Respektimin e Rregullave në Komunikacion, i cili ka fuqi të mjaftueshme për t´i luftuar këto kundërvajtje, institucionet përkatëse, për zbatim të ligjit, si  Policia  dhe Gjykatat, duhet të luajnë një rol më të madh në parandalimin e këtyre dukurive.

Tjetër rekomandim nga ky institut është edhe zbatimi i ligjit për aplikimin e pikëve diskualifikuese, i cili sipas tyre do të përmirësonte gjendjen shqetësuese në teren.