Sofje, 25 shkurt - Pas bisedimeve në Sofje në fund të javës së kaluar u bë e qartë se Rusia do të investojë afro 1.9 miliardë euro në ndërtimin e Centralit Atomik “Belene”.

Këtë e njoftojnë në një konferencë shtypi drejtori i përgjithshëm i Korporatës shtetërore “Rosatom” Sergej Kirienko, ministri bullgar i energjetikës Trajço Trajkov dhe homologu i tij rus Sergej Shmatko (nga e majta në të djathtë).

Rusia do të financojë ndërtimin e Centralit Atomik “Belene” nëpërmjet një kompanie, e cila në vazhdim të dy vjetëve do të investojë afro 1.9 miliardë euro. Qëllimi është që veprimtaria e projektit të vazhdojë deri në zgjedhjen e një investitori strategjik. Kjo u bë e qartë pas takimit të ministrit të energjetikës Trajço Trajkov me homologun e tij rus Sergej Shmatko dhe me drejtorin e përgjithshëm të Korporatës shtetërore për energji atomike (Rosatom) Sergej Kirienko.

Centrali Atomik “Belene” është centrali i parë i ri atomik, i ndërtuar në këtë regjion të Evropës dhe ai, i cili është i pari, do të ketë disa përparësi, tha Kirienko dhe shtoi se “po të presim akoma një vit, një vit e gjysmë, përparësitë mund të zhduken.” Kështu ai e argumentoi dëshirën e palës ruse për të investuar mjete të veta, gjersa Bullgaria kërkon një investitor strategjik për ndërtimin e një centrali të dytë atomik. Moska do të investojë në projekt gjatë këtij viti afro 400 milionë euro. Kjo shumë përfshin pagime për pajisjen e prodhuar nga Rusia, Gjermania, Franca, si dhe veprimtari në sheshin e centralit. Gjatë vitit të ardhshëm pritet investimi i afro 1.5 miliardë eurove. Mjetet e investuara nuk do të kenë garanci shtetërore ose korporative.

“Ne jemi të bindur në aftësinë për konkurrencë dhe në rentabilitetin e projektit “Belene” – tha Sergej Kirienko. – Një pjesë prej mjeteve do t’i investojmë përkohësisht. Kur qeveria e Bullgarisë zgjedh investitor ai do të financojë projektin dhe do të na kthejë mjetet, të cilat i kemi investuar deri në këtë moment. Një pjesë tjetër të mjeteve jemi të gatshëm t’i investojmë si aksionar në ndërtimin e Centralit Atomik “Belene”. Diskutuam instrumentet financiare juridike, me ndihmën e të cilave këto marrëveshje mund të realizohen.”

Kundrejt kreditimit të projektit Moska ka në plan të marrë 30 – 35 për qind prej centralit. U arrit deri në financim nga ana e Rusisë pasi bankat refuzuan financimin e strukturës së tanishme të projektit. Gjatë vjeshtës u tërhoq edhe investitori strategjik – kompania gjermane RWE. Qeveria bullgare gjithashtu ka për qëllim të zvogëlojë pjesën shtetërore të projektit nga 51 në 20 – 30 për qind dhe të tërheqë investitorë të tjerë. Që të vazhdojë ndërtimi i “Belene” do të krijohet një kompani e përbashkët. Bullgaria do të marrë pjesë në të me mjete nga investime të deritanishme me përmasë 1 miliardë euro.

“Këto janë si vlera e aktiveve, të cilat janë në shesh, ashtu dhe vetë sheshi – komentoi ministri Trajço Trajkov. – Në këto mjete përfshihen edhe shpenzimet për materiale, si dhe për disa shërbime si për shembull ato konsultuese etj. Projekti duhet të strukturoret në mënyrë të tillë kështu qe të bëhet tërheqës për investitorët strategjikë.”

Gjatë takimit dy ministrat energjetikë kanë diskutuar edhe statusin e tanishëm të projekteve për ndërtimin e gazsjellësit “Rrymë jugore” dhe të naftësjellësit “Burgas – Aleksandrupolis”. Ministri Trajkov ka shtruar çështjen për pjesëmarrjen e Rumanisë në “Rrymë jugore”, pasi pala rumune ka deklaruar se ka marrë ftesë nga koncerni rus “Gazprom” për përfshirje në projekt. Kjo mund të komentohet si kërkim i një traseje alternative, e cila të kalojë rreth Bullgarisë. Akoma më tepër se disa ditë para takimit të dy ministrave energjetikë në Sofje mbërriti papritur shefi i “Gazpromit” Aleksej Miler, i cili kërkoi përshpejtim të projektit dhe krijimin e një shoqërie të përzier për gazsjellësin e ardhshëm.

“Për ne Bullgaria është një partner i rëndësishëm në realizimin e projektit “Rrymë jugore” – deklaroi ministri rus i energjetikës Sergej Shmatko. – Në një të ardhme sa më të afërt do të bëjmë inventarizim të bisedimeve të deritanishme dhe të pikave kyçe të projektit, që të përshpejtojmë të gjitha proceset e koordinimit midis organizatave tona.”