Varfëria dhe politika në Kosovë
Shkruar nga Ali Hertica
Klasa punëtore e krahut të majtë është zhdukur. Njerëzit nga të klasës më të ulët tani shpesh ndjekin krahut të djathtë populistët.
Çështja e cultures politike, thonë sociologë në librin e tyre “Lamtumirë klasa majtiste e punës. Gjërat mund të ndryshojnë.
Një shekull më parë, një vlerë fantazmë nëpër Evropë,spektri i klasës punëtore të krahut të majtë.
Pasi ata patën të drejtë vote, punëtorët e zgjedhur në masë për partitë që rishpërndarja ekonomike shkroi prioritet dhe kultur politike. Sociologet e quajten këtë votim “klasë demokratike e luftës”. Tani në Perëndim me një fenomen të ri, një klasë e duhur profesionale e degjushme dhe punëtore.
Kjo klas punëtore bënë thirrje për rend dhe ligj, por të ushqyer mosbesimin e autoriteteve kurse në Kosovë heshtin së bashku me sindikatat e tyre.
Ata thonë se të ngriteni për njeriun e përbashkët, për të ketë kritika të ashpra të shtetit social, tradicionalisht e anije të majtë.
Një spektër i shkencëtarëve socialë, për shkak të asaj se si kjo mund të shpjegohet me teoritë ekzistuese..
Sociologët Houtman dhe Achterberg, të ndihmuar nga kolegu i tyre, sapo ka botuar librin lamtumirës për Klasa e majtë të Punës.
Kërkesa e tyre kryesore, janë në kalimi e krahut të djathtë në mesin e punëtorëve ku nuk mund të shpjegohet nga klasa teori të spektrit të gjer socialë.
Sipas kësaj doktrine të lashtë u lejohej që qytetarët të votojnë të udhëhequr nga interesat e tyre ekonomike dhe politike ndersa në kosovë asë që guxon kush të mirret me këtë qështje sepse do largohen nga puna për shkak të politikës.
Houtman dhe Achterberg përdorur të dhënat e anketës nga Evropa Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara të votimit, votimin e modelet dhe prioritetet e votuesve në këtë mënyrë u përpoq një teori alternative e culturës të politike.
Kjo si shoqëri i kushton shumë rëndësi temave kulturore të arsimit të ulët ku votën e krahut të djathtë, pavarësisht nga profesioni ose të ardhurave (‘klasës’) e tyre.
Në këtë drejtim sociologët janë të ndarë. Profesor Terry Clarke i Universitetit të Çikagos ishte “i kënaqur” duke kërkuar përtej të jap një shpjegim bindës për çështjet tradicionale ekonomike për dallimet kulturore të demokracisë së re.
Por profesrët e sociologjisë në Universitetin e Nijmegen, beson kulturën si ‘stop-gap ” I përdor dhe neglizhon shpjegime të tjera të mundshme të rritjes së populizmit.
Njerëzit ende të votojë mbi baza ekonomike dhe partiake, por më pak se më pare, se janë Klasët të vdekur, ata janë varrosur të gjallë nën një shtresë e çështjeve kulturore që janë bërë gjithnjë e më të rëndësishëm që nga vitet e privatizimit,të fabrikave të tyre ku rendi, lirisë dhe pranimit të dallimeve partiake është tronditse për shoqërinë Kosovare.
Kështu gradualisht u ngrit një re politike re, në të cilën të ulët të aftë të vendosin jo profesionalistet për të drejtuar shoqërinn , ndërkohë që anëtarët e mesme e të sipërme shpesh votojnë për partitë majtiste. Autorët dallojnë mes dy demokracive perëndimore fushat vlerë politike.
Njëra është barazia / konservatorizmi – zgjedhja mes rishpërndarjes ekonomike nga shteti apo një treg të lirë. Tjetër është autoritarizmi / libertinizëm – zgjedhja ndërmjet ruajtur rendin shoqëror dhe mbrojtjen e lirisë individuale.
Në mes të këtyre dy vlerave vështirë se do të jetë i lidhur me puntorin. Autoritarizmi nuk do të jetë rezultat i të ardhura të larta, por arsim do të jet shkall e ulët dhe kapital të ulët kulturor.
Ky koncept i fundit, autorët nxjerrin sociologu Pierre Bourdieu, të cilin e përshkruan si “aftësinë për të njohur shprehjet kulturore dhe për të kuptuar kuptimin e tyre.
Niveli arsimor është një tregues i kapitalit kulturor, thonë autorët. Kthimi në modelin e njohur të një klase të majtë të punës dhe një klasë të djathtë mesme filloi në vitet shtatëdhjetë dhe , me shfaqjen me demokracin së re.
Kjo ishte një mister për shkencat shoqërore dhe klasen puntore. Tani kjo kohë, klasa e mesme shte ideja se pozita në mënyrë që mbizotëron në shoqëritë moderne vjen nga punëtorët.
Papritmas filloi me arsim të lartë të rinjtë nga mesi i një shoqërie të mbytur në sistemin teknokratike që edukata njerërzore që të jetë në përputhje me politikënë.
E gjithë çështja është shpërndarjes ekonomike midis klasave dhe u mbështet nga shtresa shoqërore të cilat ne e quajm “klasa punëtore”.
Që nga vitet shtatëdhjetë, diskursi i majtë është gjithnjë në lidhje me emancipimin, lirinë, të drejtat dhe pranimin e dallimeve kulturore.