26 Dhjetor 2024

Sistemi demokratik dhe demokracia ideale

Shkruar nga Ali Hertica

 Ekzistojnë dallime të mëdha midis shumë vende ku janë të dekoruara në mënyrë të drejt të kompetencave legjislative dhe ekzekutive dhe se sitë përbashkta ne rrugrimin e sistmi demokratik ku ekzistojnë tri grupe kryesore të regjimeve demokratike.

Demokraci ideal nuk ekziston deri më tani, dhe nuk ka asnjë vend në botë që plotëson 100 për qind dhe ato jan shumë nga shenjat dalluese të demokracisë dhe  sistemi demokratik ku në praktikë, sepse nuk është aqë e lehtë të ketë një sistem ideal demokratik të një sistemi të dekoruar me të gjitha kompetencat për shoqërin dhe shtetin.

Zhvillimin i shpejtë i demokracisë përcaktohet si pjesërisht nga historinë dhe kulturën e një shoqerie e cila ka filluar te lulzon në atë vend.Kalimi nga një sistem në tjetrin dhe mentaliteti ku zakonet nuk janë lehtësisht të fshihën dhe të harrohën .

Pra, një vend ka një traditë të gjatë historike të lirisë dhe kalimit në qestësin relative të sistemi dhe bindjen se do sjell dobi për sistematizimin e shoqeris në mënyrë të barabart.

Pra një demokraci, është e rëndësishme që sa më shumë njerëz të përfshirë në gjitha fushat e legjislacionit pa dalim ngjyre apo subjekti duke u përfshirë motoja e jo përjashtimi.

Me fjalë të tjera,përfitimet në demokracisë nga një shkallë e ulët në të lartë të pjesëmarrjes në gjitha kategorizimet e sistemit të shtetit,ku kjo menyrë nuk është gjithmonë e lehtë për shoqerin dhe vetë shtetin këtë dukuri po vrehët në shtetin e Kosovës.

Në sistemin demokratik do të përfitohet një pjesëmarrje të lartë në legjislatur të shtetit,  por që ndryshon nga vendi dhe rrethanat e shoqeëris se si e trajton sistemin në menyrë racionale e jo në atë anarkike apo kriminale të oligarkëve .

Sikur ni sistem i till do të jetë për shoqëtin atëher rreth një e katërta e votuesve nuk do të shkojnë në votime sepse sistemi kalon në oligarki dhe hupë votusit e demokracisë ideale, ndoshta për shkak se ata nuk kanë besim në proceset demokratike apo plotësisht nuk janë të interesuar në politikë.

Demokracia duhet vazhdimisht të mbajtur veten e tyre - dhe të kërkon angazhim nga votuesit dhe zyrtarët e zgjedhur,nga qytarari i sistemit ideal demokratikë.

Në një sistem parlamentar janë zgjedhjet për një parlament ideal me njerz ideal dhe kultur poltika e jo gjuhë fyse dhe të rrugaqëris të një gjuhe të brisht apo të pistë siq kemi tani ne në Parlamentin e Republikës së Kosovës nga rrugaqët që hyn në ulset e Parlamentit,duke u bazuar në rezultatet e zgjedhjeve duhet të formohet një qeveri demokratike me kulturë poltike dhe pasqyrën e shtetit të intelektualizmit parimor me sjellej të edukates së lartë parlamentare.

Kjo kërkon një shumicën e vendeve të nevojshme në parlamenttë një shoqërie të moderuar Europiane dhe të një shoqerie civilizuse të Shtetit demokratik .

Shpesh herë një subjekt politikë ka shumicën e votave ku shpesh ka edhe koalicione të disa partive ku duhet të punojnë së bashku për të formuar një shumicë dhe kjo duhet të realizohet në demokraci ideale pa egon për ta marrë kolltuqin e butë dhe deshirën për ta zhvat sa ma shumë.

E gjithë kjo shpesh varet nga sistemi zgjedhor, sistemi i cili përcakton se sa zgjedhjet ishinë të zhvilluara në parime demokratike pa u abuzu vota e qytatarit.

Ku në një sistem parlamentar siqë është Kosova,  qeveria duhet të ketë besimin e shumicës së parlamentit dhe jo blerjes apo shantazhit të votesë, sepse prap votusi mund të dërgoni në shtëpi qeveritarët dhe atyre që ju dha bekimin, sepse shpesh herë në rast të tillë janë abuzuse nga vet poletikëbersit, ku duhet që të mbahen zgjedhje të rejane në Europ kemi shtetin me demokratik i cili është Holanda është një shembull të një sistem parlamentar,ku këtë shembull duhet të ketë edhe vet Kosova.

Nëse Presidenti dhe kryeministri i së njëjtës parti politike, bashkëpunimi i tyre me ligjin dhe zbatimin e politikave,të përbashkta duhet të jan bashkëpunus me subjektet tjera edhe pse nuk janë të njejtës parti e jo te janë mbi ta duke mos i marr për baz të gjitha mendimet dhe proceset e shtytjes së problemeve të shtetit.

Por kjo mund të ndodhë sepse edhe ata janë anëtarë të partive të ndryshme dhe ata janë veçanërisht të rivalë të njëri-tjetrit. Fuqia e presidentit, në këtë rast, më i vogël dhe ai i kryeministrit të madhe. Një shembull i një sistemi është semipresidentieel France.

Kalendari

Ngjarjet e datës 8 gusht 2023

 - Partia Demokratike e Kosovës, mban konferencë për media. (Selia Qendrore e PDK-së, ora 11:00)

 

 - Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, organizon shfaqjen e filmave “I Pabesi” dhe “Heshtja Vret”. (Kino “Armata”, ora 20:00)