27 Dhjetor 2024

Pse Kijeva duhet të ribëhet Komunë

Shkruar nga Kushtrim Gashi

Decentralizimi në Kosovë me tepër është shtruar si një trysni politike, qe i ngjante me tepër kryerjes se një misioni politik të përcaktuar nga pakoja e Ahtisaarit se sa një decentralizim territorial dhe administrative me qëllim të integrimit.

Qe të ndërtohet një model i decentralizimit duhet të bëhen studime teorike dhe empirike, gjë qe nuk ka ndodh në Kosovë, por kemi pasur një decentralizim etnik dhe politik, kemi pasur një depushtetëzim përpara  pushtetëzimit, pra kemi pasur decentralizim përpara centralizimit.

Përparësitë e decentralizimit territorial dhe administrativ janë të shumta dhe atë shpërndarja e përgjegjësive në më shumë shkallë, afrimi i shërbimeve qytetarit, shkurtimi i rrugës se komunikimit të pushtetit më qytetarin, përshtatja e kushteve dhe rrethanave të mjedisit të caktuar, pra në të gjitha aspektet ofron perspektivë.

Në Kosovë është përhapë një trend i iniciativave për formimin e komunave të reja dhe kjo tregon se ka nevojë qe të vazhdohet edhe më tutje decentralizimi i filluar si etnik, por tanimë me jo si i tillë, por decentralizim tipik qytetarë, me formimin e mëtejmë të komunave të reja.
Migrimet e mëdha të popullsisë nëpër qytete, resurset ekonomike, industriale dhe teknologjike, domosdoshmërish shpien drejtë formimit të komunave të reja.

Industrializimi si proces, gjatë këtij shekulli, gjithmonë është kuptuar si shans dhe mundësi e madhe e transformimit ekonomiko-shoqëror, por edhe e prosperitetit material dhe kulturor të shoqërisë. Përparimet dhe revolucioni teknik dhe teknologjik, e sidomos aplikimi i zbulimeve të mëdha elektronike në të gjitha sferat e jetës, kanë ndikuar qe të bëhen transformime në të gjitha rrjedhat ekonomike, shoqërore, politike dhe kulturore.

Lëvizja dhe migrimi i madh i popullsisë nëpër disa qendra dhe qytete nuk është bërë me plan dhe në harmoni me mundësitë e absorbimit dhe vendosjes së qytetarëve. Por përkundrazi këto lëvizje dhe migrime janë bërë në mënyrë stihike, për çka janë paraqitur nje varg pasojash.

Kësisoj në qytetet tona është shtuar numri i personave të papunë, personave të varfër, shtimi i personave qe bredhin rrugëve, problemeve me ujë të pijshëm, urbanizimit etj. Prandaj kjo gjendje duhet jo vetëm qe të pengohet, por edhe të hartohet një strategji e cila ndalon lëvizjet e pakontrolluara të popullsisë.

Kërkesat dhe iniciativat që janë bërë nga shumë lokalitete të Kosovës duhet të shqyrtohen dhe analizohen dhe jo të pritet pafundësisht sepse janë në pyetje interesat e qytetarëve, andaj institucionet duhet jenë në shërbim të qytetarëve edhe pse praktika në vendin tonë flet për të kundërtën për dallimin e madh midis asaj që është dhe që duhet të jetë, edhe pse ka zgjidhje për ketë shndërrimi i ideales në reale.

Për formimin e komunave të reja së pari, duhet të ketë vullnet politik, së dyti një strategji nga qeveria dhe jo vetëm qe komunat e reja do të jenë të mundshme, por edhe të suksesshme.
Kijeva e cila shtrihet në qendër të Kosovës (rreth 50 kilometra larg Kryeqytetit) e përshkon rruga Prishtinë-Pejë, ka një pozitë të mirë dhe të favorshme gjeografike si dhe strategjike në vend, me një potencial të madh zhvillimi.

Ka qenë komunë deri në vitet 60-ta dhe është një lokalitet që nga pikëpamja historike, gjeografike dhe demografike (përbëhet prej 18 fshatrave me mbi 20 mije banorë), ekonomike, strategjike, administrative etj, qe moti i ka plotësuar kushtet për të qenë komunë më vete.

Kijeva ka dy shkolla, njëra fillore, ndërsa tjetra e mesme, ka shtëpinë e shëndetit, shtëpinë e kulturës, posten, bibliotekën, kuadro të arsimuara, qendra tregtare të shumta, andaj të gjitha këto nuk lënë asnjë dyshim qe Kijeva sa më shpejtë që të jetë e mundur të ribëhet komunë.

 

Kalendari

Ngjarjet e datës 8 gusht 2023

 - Partia Demokratike e Kosovës, mban konferencë për media. (Selia Qendrore e PDK-së, ora 11:00)

 

 - Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, organizon shfaqjen e filmave “I Pabesi” dhe “Heshtja Vret”. (Kino “Armata”, ora 20:00)