23 Dhjetor 2024

Populizmi, pavarësia dhe korrupsioni në Kosovë

 Shkruar nga Ali Hertica

Një vëzhgim i parë që "Indeksi i Perceptimit të Korrupsionit në Kosovë tregon se korrupsioni sistemik dhe pabarazia sociale shkojnë paralelisht së bashku me poltikën dhe disa subjekte në vendë.

Një situatë e tillë, jo vetëm që krijon zhgënjimin e qytetarëve në lidhje me vendosjen politike që nuk e adreson këtë situatë, por edhe krijimin e një terreni mbarështimi për populizmin dhe për politikanët që hartojnë programin e tyre politik mbi të tek subjektet poltike.

Rritja e politikanëve populistë është pra jo vetëm një shenjë paralajmëruese, por edhe një barometër për shkallën e zhgënjimit që buron nga pabarazia që ushqehet, ndër të tjera, korrupsioni.

Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit në Kosovë i  shënuar në një shkallë të lartë(perceptohet si shumë e korruptuar) në 100 (perceptohet si jo e korruptuar). Kjo tregon se korrupsioni perceptohet si një çështje gjithëpërfshirëse dhe globale në sektorin publik.

"Në shumë vende, korrupsioni vjedh njerëzit për nevojat e tyre themelore, ndërsa një numër i individëve në një pozitë mbizotëruese mund të jetojnë një mënyrë jetese luksoze me pandëshkueshmëri,siq ësht në shoqërin dhe shtetin e Kosovës.

 Korrupsioni dhe pabarazia ushqehen me njëri-tjetrin, duke krijuar një rreth të mbrapshtë korrupsioni, shpërndarje jo të duhur të pushtetit në shoqëri dhe shpërndarje të pabarabartë të pasurisënga klanet nepotsite të shoqërisë. Për më tepër, siç dëshmohet, përveç të tjerash, kjo mundësi e vetë-pasurimit në dëm të interesit publik..

"Ne nuk mund ta lejojmë luksin e  vonuar të Korrupsioni këtë dukuri duhet të luftohet urgjentisht në mënyrë që të përmirësohet cilësia e jetës së njerëzve nëtërisn si shoqeri demokratiketë nj shteti ligjor  askush mbi ligjin. Një dukuri të till duhët ti kushtohet vëmendje e veçantë  që shoqëria Kosovare të jet e shendosh  si shoqëri demokratike.

Këto raste tregojnë se si, përmes përplasjeve midis biznesit dhe aktorëve politikë, miliarda  janë transferuar nga ekonomia në favor të një pakice të vogël dhe në dëm të një shoqërie.

Ky lloj korrupsioni shkel të drejtat e njeriut, parandalon zhvillimin e qëndrueshëm dhe promovon përjashtimin social të shoqëris Kosovare . Seria e skandaleve të korrupsionit, që përfshijnë politikanë dhe kompani dhe të cilat kohët e fundit janë nxjerrë në dritë, ndikojnë pa diskutim në reputacionin e vendit, në syrin e faktorit nëderkombëtar,prandaj shoqeri dhe subjektet poltike duhet që të ulur në mënyrë sistematike rezultatin  e lkuftimit kundër kesaj dukurie negative për shoqërin Rivendosja e besueshmërisë dhe reputacionit të një vendi që kalon një krizë të tillë etike dhe reputacioni nuk mund të sillet vetëm nga gjyqësori, por gjithashtu duhet të mbështetet nga fuqitë legjislative dhe ekzekutive.

Ky dimension i fundit, përkatësisht ai i angazhimit politik për t'iu qasur çështjes së korrupsionit dhe pabarazisë në një perspektivë koherente, është thelbësore për demokracinë.

Ky angazhim politik kërkohet nëse njerëzit që janë të ngopur me premtime boshe të politikanëve për të luftuar korrupsionin, duhet të vendosin shpresat e tyre tek politikanët populistë që premtojnë të prishin sistemin e korrupsionit dhe privilegjeve. Populizmi nuk është ilaçi i duhur dhe vetëm sa do ta përkeqësojë problemin.

Në vendet me udhëheqës populist ose autokrat, ne shohim se demokracitë shpesh bien në përçarje dhe ekziston një model shqetësues i përpjekjeve për të prishur shoqërinë civile, frenuar lirinë e shtypit dhe dobësuar gjyqësinë e pavarur.

Në vend që të japin premtimin e tyre për të luftuar konfliktet e interesit, korrupsionit dhe privilegjeve, keto lloj udhëheqësi instalon forma edhe më të këqija të sistemeve të korrupsionit.

Vetëm në shoqëritë ku ekziston liria e shprehjes dhe transparenca në vendimmarrjen politike dhe ku ka institucione të forta demokratike,  mundet  që shoqëria civile dhe mediat t'i mbajnë përgjegjës ata që janë në pushtet dhe mund të luftohet me sukses korrupsioni.

Kalendari

Ngjarjet e datës 8 gusht 2023

 - Partia Demokratike e Kosovës, mban konferencë për media. (Selia Qendrore e PDK-së, ora 11:00)

 

 - Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, organizon shfaqjen e filmave “I Pabesi” dhe “Heshtja Vret”. (Kino “Armata”, ora 20:00)