Shkruar nga Ali Hertica

Në debatin për formën më të mirë të qeverisjes, Herodotos nuk përdor fjalën "demagog", por flet për "dikë që mbështet popullin".

Ndoshta shkrimtari e kishte në mendje Perikliun (rreth 470-429), i cili në Athenes u zgjodh komandant, stratègos, nga viti në vit për një kohë të gjatë.

Historiani i dytë i madh Grek, Në emër kishte demokraci, por në fakt mbretërimi i një njeriu." Thukidides menduan se situata ishte në rregull.

Ai vetë i përkiste elitës athinase dhe e gjeti veten në demokraci për sa kohë që njerëzit drejtoheshin nga udhëheqës të ndjeshëm nga familje të lashta si Perikli, "në kohën e njeriut të parë të Athinasve dhe më të aftë në të folur dhe vepruar"

Peroules nuk përmendet askund nga Thoukydides si një udhëheqës popullor, dèmagogos. Ai e rezervon këtë në vetvete një term neutral për ato që i sheh si "mashtrues popullorë"..

Ata e shfrytëzojnë mundësinë e tyre pas vdekjes së Perikliut në vitin 429. Lufta e madhe me Spartën, Lufta e Peloponezit (431-404), ka vazhduar për dy vjet. Athina e kishte respektuar deri më tani - nganjëherë zhurmshëm - strategjinë e Perikliut: nuk duhej të zbriste në një betejë, sepse Spartanët pa dyshim do të fitonin.

Athina duhej të mbështetej në flotën e saj, e cila ishte në gjendje të zbriste në aleatët e Spartës, duke e vendosur kështu Spartën në fanellën e saj. Mjaftonte që pafuqia e Spartës të demonstrohet.

Kleon dhe Alkibiades braktisën këtë strategji të ulët. Në fjalime të zjarrta ata nxitën njerëzit që ta bëjnë luftën më agresive.

Për shembull, kjo "demagogji" çoi në ndërhyrje në Siçilinë e largët, një rast klasik i overstretch ushtarake. Në fund të fundit, ishin këto lloj aventurash ushtarake që shkaktuan humbjen e Athinës.

Thoukydides u kafshua veçanërisht nga Kleon. Për shkak të origjinës së saj, ajo nuk i plotësonte standardet që kishin qenë të zbatueshme në biznesin politik deri atëherë.

Ai nuk ishte nga një familje e regjentëve si Perikles, por ishte një sipërmarrës.

Ai zotëronte një fabrikë këpucësh, e cila bëri që poeti i komedisë Aristofani të bënte shaka për "atë rrezitje të çuditshme".

Kleon refuzoi të ndiqte politikën e vjetër të dhomës së shtëpisë, me gjithçka që binte në kopshtet e familjeve dhe miqve.

Një anekdotë dëshiron që ai të demonstrojë miqësitë e tij të hershme në fillim të karrierës së tij politike për të sqaruar se tani e tutje miku i tij i vetëm ishte njerëzit.

Në fjalimet e tij siç e përshkruan Thoukydides, Kleon e paraqet veten si zëdhënës të qytetarit të thjeshtë, i cili nuk ka përdorim për fjalimet e bukura të intelektualëve.

Përmes këtij stili popullor të të folurit ai i bindi njerëzit përsëri dhe përsëri, Thoukydides shënon me përbuzje.Si është e mundur që një djalë i tillë të tërheq fundin më të gjatë, një shkrimtar anonim çuditet në atë kohë.

"Përgjigja është se njerëzit e kuptojnë se marrëzia dhe pozita e ulët e këtij njeriu të kombinuar me pozicionin e tij politik janë më të favorshme sesa cilësitë morale dhe depërtimi i dikujt me status më të mirë, i cili ka një pikëpamje politikisht të kundërt."

Duket se ky kritik pa emër i demokracisë u përgjigjet njerëzve me mendje nga polet e tjera Greke, të cilët pyesin se si është e mundur që një marrëzi e tillë e njohur si demokracia mund të ekzistojë akoma në Athinë.

A nuk fiton gjithmonë mençuria e elitës? Jo, pra, thotë kritiku anonim, liderët demokratë dinë të luajnë mbi egoizmin e masave. Ai gjithashtu i konsideron udhëheqësit e atyre njerëzve si tradhtarë të pozitës së tyre: ata dinë më mirë, por zgjedhin të keqen.   

Komedia athinase mëson në mënyrën e vet kundër demagogjisë. Aristofani (rreth 445-388) po tallet me Kleon. Në Ruiters (424) Kleon është portretizuar si një skllav imigrant - jo një Athinë me edukatë të pastër.

Ai është tallur në përpjekjet e tij për t'i bërë njerëzit (në lojën e përshkruar nga zotëria i vjetër Dèmos) para karrocës së tij duke e përkëdhelur atë me të gjitha llojet e delikatesave. Përpjekjet në shfaqje dështojnë; Kleon është i shkurtër.         

Shtë një shenjë e gjallërisë së demokracisë athinase që ajo e tallte vetë - dhe atë në mes të kohës së luftës. Të njëjtët njerëz që Kleon shpesh i mbështeste në kuvendin popullor i dhanë Aristofanit çmimin e parë për një shfaqje në të cilën demagogu ishte tallur.       

Kleon duhet të ketë qenë një folës i efektshëm. Në kuvendin popullor, si kushdo që dëshironte të fliste, ai mori vetëm rreth gjashtë minuta nga ora e ujit për të bërë pikëpamjen e tij.

Skena shkëmbore e Pnyx nga ku Kleon iu drejtua asamblesë popullore është ende në Athinë. Duke qëndruar atje tani, ju e kuptoni se cili ishte një orator i frikshëm që ai duhet të ketë qenë.