Shkruar nga Lulzim Osmanaj

Pas një viti kur u nisëm për të shkuar në Prekaz, rruga për në shtëpinë e komandantit kalonte përpara portave dhe gardheve të shtëpive.

Verandat e shtëpive, ku njerëzit më parë e kishin zakon të rrinin verës pasdarkeve, ishin të boshatisur dhe vetëm aty-këtu dukeshin akoma karrige dhe tavolina.

Oborret e mëdha të kullave ishin pa fëmijë, pa burra e pa gra. Kullat ishin tërësisht të shkatërruara.

Dhomat të gjitha ishin të boshatisura. Disa shtëpi tashmë ishin shndërruar në gërmadha.

As zogjtë askund nuk dukeshin, me shpresë se do të ktheheshin prapë në ditë të ngrohta të verës.

Por në njërën nga gërmadhat ishte në vajzë e vogël që shikonte në horizont nga varret.

Ishte kjo Besarta, vajza e Hamzës, e vetmja e mbijetuara nga lufta e lavdishme e Komandant Adem Jasharit.

Sa herë që Besarta do të kthehet në vendlindje, asaj do i shfaqen fytyrat e familjareve, puthjet e të atit dhe se ëmës.

Ajo thotë se edhe sot i dëgjon fjalët se çfarë fliste me nënën, se çfarë dëgjonte, fjalët se çfarë ngrënin për darke dhe se si nëna i jepte buke e ujë. Ne u ulëm pranë Besartës dhe dëgjuam rrëfimin e saj:

“Atë natë të sulmit të fundit nga forcat shoviniste e barbare serbe, nëna më mori kokën dhe ma shtrëngoi në gji. Më përqafoi fort, mos ki frikë bija ime – me tha.! s'mund të bëja tjetër veç t’i mbyllja veshët që të mos i dëgjoja plumbat dhe granatat që binin pa ndalë. Ejani këtu, mos u frikësoni, ejani këtu se ju mbuloj unë me dyshek.

Pastaj pëshpëritëm edhe ca, ajo dhe unë, duke më thënë, fshihu aty ke ajo qoshe i shtëpisë. Edhe nëse për një çast ekzistonte një qetësi, angullimat e predhave e prishnin heshtjen dhe kodra me anën tjetër të murit tonë, tundej me çdo predhë që binte.

Në vend të kokës sime në kraharorin e saj, nëna mbështeti kokën e saj të njomë në kraharorin tim. Atë natë kuptova për herë të parë se edhe unë do të vdisja. Se të gjithë do të vdisnin. Dhe se asgjë në botë, as nëna ime nuk më shpëtonte dot. Dhe unë s'mund ta shpëtoja atë.

Nënë e bijë u përlotëm dhe më pas pasoi një heshtje morti. Në mëngjesin e 5 Marsit të vitit 1998, kur tanket po na rrethonin unë po flija dhe zhurmat e mëdha të tankeve me zgjuan nga gjumi, nga frika që kisha gjëja e parë që bëra, shkova dhe u strehova te nëna.

Nëna ime ishte zgjuar më herët, ajo si çdo ditë tjetër, edhe sot kishte pastruar enët larë rrobat dhe kishte ndreq dhomat e shtëpisë e bënte këtë punë çdo ditë ishte bërë pjesë e jetës së saj por sot edhe pse kohë lufte nuk e ndali siç nuk ndalon një foshnje biberonin me qumësht nga goja.

Ajo me sugjeroj qe unë të shkoj dhe të marr ca dru për ta ndezur vatrën, kur unë u nisa për t’i marr drunjtë pas meje më erdhi menjëherë nëna, aty afër turmës se drunjtëve në oborrin e shtëpisë pashë edhe babushin tim, Hamzën dhe pyeta: