Washington, 22 shkurt - Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj evropianë janë gati të shpallin sanksione të reja të ashpra kundër Rusisë të martën, pasi Presidenti Vladimir Putin njohu zyrtarisht dy rajone të shkëputura në Ukrainën lindore, duke përshkallëzuar një krizë sigurie në kontinent.

Ushtria ukrainase tha se dy ushtarë u vranë dhe 12 u plagosën në sulmet nga separatistët pro-rusë në lindje në 24 orët e fundit, numri më i madh i  viktimave për këtë vit, pasi shkeljet e armëpushimit u rritën.

Njoftimi i Putinit për njohjen e rajoneot të Donetsk dhe të Luhansk si pjesë e Rusisë aktivizoi dënimin ndërkombëtar dhe sanksionet e menjëhershme të SHBA-së, me presidentin Joe Biden që nënshkroi një urdhër ekzekutiv për të ndaluar aktivitetin e biznesit të SHBA në rajonet e shkëputura.

"Shtetet e Bashkuara do të vendosin sanksione ndaj Rusisë për këtë shkelje të qartë të ligjit ndërkombëtar dhe sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës," u tha gazetarëve Linda Thomas-Greenfield, ambasadorja e SHBA në Kombet e Bashkuara, pas një takimi urgjent të Këshillit të Sigurimit mbrëmjen e djeshme.

"Ne mund, do dhe duhet të qëndrojmë të bashkuar në thirrjet tona që Rusia të tërheqë forcat e saj, të kthehet në tryezën diplomatike dhe të punojë drejt paqes."- shtoi ajo.

Një ministër i qeverisë britanike tha se pushtimi rus i Ukrainës tashmë  është  duke u zhvilluar, kështu që Britania do të sanksionojë Rusinë.

"Ju mund të konkludoni se pushtimi i Ukrainës ka filluar,"- tha Sekretari i Shëndetësisë, Sajid Javid.

Britania tha se kishte vendosur sanksione për të synuar ata që janë bashkëpunëtorë në shkeljen e integritetit territorial të Ukrainës dhe këto masa do të hyjnë në fuqi të martën. Franca dhe Gjermania gjithashtu ranë dakord të përgjigjen me sanksione.

Kina tha se ishte e shqetësuar për përkeqësimin e situatës dhe u bëri thirrje të gjitha palëve të jenë të përmbajtura, ndërsa Japonia tha se ishte e gatshme t'i bashkohej sanksioneve ndërkombëtare  ndaj Moskës në rast të një pushtimi në shkallë të plotë.

Ambasadori rus në OKB, Vassily Nebenzia, paralajmëroi fuqitë perëndimore që të "mendojnë dy herë" dhe të mos përkeqësojnë situatën.

Një dëshmitar i Reuters pa tanke dhe pajisje të tjera ushtarake që lëviznin nëpër qytetin Donetsk të kontrolluar nga separatistët të hënën disa orë pasi Putini njohu zyrtarisht rajonet e shkëputura dhe urdhëroi vendosjen e forcave ruse për të "ruajtur paqen". Në automjete nuk shiheshin shenja.

Ushtria e Ukrainës tha në faqen e saj në Facebook njoftoi  se kishte regjistruar 84 raste të bombardimeve nga separatistët, të cilët tha se kishin hapur zjarr në rreth 40 vendbanime përgjatë vijës së frontit me artileri të rëndë, në kundërshtim me marrëveshjet e armëpushimit.

Agjencia e lajmeve “Interfax” citoi një zyrtar separatist të thoshte se forcat ukrainase kishin vrarë tre civilë.

Rusia mohon çdo plan për të sulmuar  fqinjin e saj, por ajo ka grumbulluar trupa në kufijtë e Ukrainës dhe ka kërcënuar veprime "ushtarake-teknike" nëse nuk merr garanci gjithëpërfshirëse sigurie, duke përfshirë një premtim se Ukraina nuk do të anëtarësohet kurrë në NATO.

Një zyrtar i lartë amerikan tha se vendosja e trupave ruse në rajonet  e shkëputura nuk meritonte sanksionet më të ashpra që Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj kishin përgatitur në rast të një pushtimi në shkallë  të plotë, pasi Rusia  kishte  tashmë trupa atje.

Separatistët e mbështetur nga Rusia në rajonet Donetsk dhe Luhansk të Ukrainës - të njohur kolektivisht si Donbass - u shkëputën nga kontrolli i qeverisë ukrainase në vitin 2014 dhe e shpallën veten "republika popullore" të pavarura.

Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë i bëri thirrje Rusisë për vendimin për të njohur rajonet duke thënë se ky vendim vetëm sa do të nxiste tensionin dhe do të ndante popullsinë që jeton në rajone nga pjesa tjetër e vendit të tyre, Ukraina.

Rusia duhej të ratifikonte traktatet e saj të miqësisë me rajonet përpara se të diskutonte çështje si kufijtë e saktë të territoreve, njoftoi agjencia e lajmeve RIA, duke cituar ministrinë e jashtme. Parlamenti rus pritet të shqyrtojë traktatet e miqësisë të martën.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy, i cili mori një telefonatë nga Biden për të shprehur solidaritetin të hënën, akuzoi Rusinë për prishjen e bisedimeve të paqes dhe përjashtoi lëshimet territoriale.

Në një fjalim të gjatë televiziv të hënën, i mbushur me ankesa kundër Perëndimit, një Putin dukshëm i zemëruar tha se Ukraina lindore ishte tokë e lashtë ruse.

Putin hyri në histori qysh në Perandorinë Osmane dhe shprehu zhgënjimin që kërkesat e Rusisë për një rishkrim të rregullimeve të sigurisë së Evropës ishin kundërshtuar vazhdimisht.

“Unë e konsideroj të nevojshme marrjen e një vendimi që duhet të ishte marrë shumë kohë më parë – njohja e menjëhershme e pavarësisë dhe sovranitetit të Republikës Popullore të Donjeckut dhe Republikës Popullore të Luganskut”, tha Putin.

Putini ka punuar për vite të tëra për të rivendosur ndikimin e Rusisë mbi kombet që u shfaqën pas rënies së Bashkimit Sovjetik, me Ukrainën që mban një vend të rëndësishëm në ambiciet e tij. Rusia aneksoi Krimenë nga Ukraina në vitin 2014.

Një zyrtar presidencial francez tha se fjalimi "përziente konsiderata të ndryshme të një natyre të ngurtë dhe paranojake".