Shkruar nga Ismet Azizi

Një ekip prej pesmëdhjetë oqeanografëtve nga Kroacia, Italia dhe Sllovenia, ka hulumtuar detin Adriatik gjat dhe pas  stuhisë së fuqishme në fund të janarit dhe gjysmës së parë  të shkurtit të viti 2012, pra dy vjet më parë në këtë kohë, dhe razultate u botuan në revistën shkencore ndërkombëtare Ocean Science.

Deti Adriatik (shk. Adriatiku) (në italisht Mare Adriatico) është një pjesë e Detit Mesdhe, që ndan Gadishullin Apenin nga Gadishulli Ballkanik. Bregu perëndimor i Detit Adriatik i takon Italisë, kurse në lindje deti lagë brigjet e Sllovenisë, Kroacisë, Bosnjës dhe Hercegovinës, Malit të Zi dhe së fundi Shqipërisë deri në Vlorë, në jug të së cilit qytet  gjendet Deti Jon.

Ka një sipërfaqe 138.595 km katrorë, thellësia më e madhe arrinë 1330 m. Temperatura mesatare e ujit në korrik arrinë 23,2 gradë celsius, ndërsa ajo mesatare vjetore 17,5 gradë celsius. Në jug kripshmëria (saliniteti) arrinë 38,32 promila, dukshmëria në bregdet është 5 m ndërsa në brendësi deri 45 m.

Deti Adriatik është njëri prej dy deteve që lagë brigjet e Shqipërisë. Bregu përgjat tij është kryesisht një breg ranor. Në këtë det derdhen shtatë lumenj që rrjedhin përmes tokave shqiptare si: Drini i Bardhë, Drini i Zi, Vjosa, Buna, Mati, Shkumbini dhe Semani.

Uji i Adriatikut, më i dendur, më i ftoht dhe më i njelmët deri më tani

Matjet kan  regjistruar  dendësinë më të lartë  të ujit të Adriatiku të njohur deri më tani , 30.6 kilogram për metër kub . Gjithashtu është shënuar temperatura më e ulët e Adriatikut 3.9 gradë celsius  në një thellësi prej 24 metra në Gjirin e Trieshtes.

Në të njëjtën kohë , kripëshmëria  në Adriatikun verior  është  rritur në 38.5 , qka do të thot se është shkalla më më e lartë e regjistruar ndonjëherë e kripshmërisë së detit. Stuhia e fortë dhe me gjatësi kohore të madhe  ka shkaktuar fundeosjen  ujit jashtëzakonisht të ftoht dhe të dendur në Gjirin e Triestes dhe   rrymimin e tij përgjat fundit të detit  në drejtim të jugut të Adriatikut.

Rryma e detit ka arritë shpejtësinë  ndërmjet 30 deri 40 cm  për sekondë , gjë që për  erën të cilën e hasim për qdo ditë,  shpejtësia  është e vogël, ndërsa sa i përket rrymave detare është tepër e lartë, tha dr. Ivica Vilibiq  nga Instituti për  Oqeanografi dhe peshkim  në Split .
Zvoglim i prurjeve të lumenjëve të Adriatikut ka shkaktuar rritjen e dendësisë së ujit, në radhë të parë  lumi Po.

Profesori   i  Fakultetit të  Shkencave  Natyrore  të  Universiteti në  Zagreb  Damir Viliçiq thekson  se ky fenomen është i rëndësishëm për zhvillimin e organizmave detare . Në pjesën kroate të detit Adriatik veçanërisht është e  rëndësishme  rryma lindore e Adriatikut.
Ajo sjell  relativisht  ujë të pasur me  me materje ushqyese në pjesën lindore të Adriatikut nga Deti Jon. \" Murlani gjithashtu pasuron shtresat e thella të Adriatikut me oksigjen  i cili është i rëndësishëm për botën e tij të  gjallë, \" tha ai .

Ndryshimi i kushteve klimatike mund të shkaktojnë ndryshimin e rrjedhave hidrodinamike dhe biologjike të cilat sot i njohim. Ndryshimet globale mund të ndikojnë në regjimin e erërave, reshjeve , rrjedhave të lumenjve dhe të materjeve ushqyese në Adriatik , mandej  mund të ndryshojnë produktin biologjik të Adriatikut të cilin e kemi  sot konstatuar Viliçiq , transmeton Dnevnik.hr.