Shkruar nga Gani Qarri

Krijuesi ynë i mirënjohur i letrave shqipe,u lind më 1945 në fshatin Drenovc afër Prishtinës dhe vdiq më 16 qershor 2015, në kryeqytetin e Kosovës së lirë.

Babain thuhet se ia kishin vrarë që para lindjes së tij, në vitet më të furishme luftës, kohë në të cilën sikur bëheshin gara se kush do të shfaroste më shumë shqiptar, komunistët shqipfolës, apo ata serbo-jugosllav.

Atëbotë, tymi dhe baroti i luftërave, ende ngrinin lartë shumë mjegull, frikë e trishtim, jo vetëm në shpirtrat e shqiptarëve të terrorizuar shumëfish, por edhe në sytë e Ganiut të sapolindur, ndaj pothuajse ishte e pamundur të kuptohej, ngase qanin sytë e tij më shumë, nga vuajtja për vrasjen e babait, apo tronditjet terrorizuese të pushtuesve sllavë ,që asokohe ende tmerronin, pareshtur familjet e pafajshme shqiptare.

Por, edhe përkundër vuajtjeve dhe peripecive të jetës së një jetimi, të rritur pa prind, ky krijues, pas burrërimit të tij, përveç se punoi një kohë bukur të gjatë si redaktor i programit për fëmijë, në Televizionin e atëhershëm të Prishtinës dhe drejtoi revistën me emrin e bukur “Zanore”, ai u bë edhe njëri nga shkrimtarët më të dashur për fëmijë dhe të rritur, kreativiteti i të cilit pothuajse gjithmonë ishte i pranishëm në çdo eveniment institucional dhe zhvillim kulturor, ku la gjurmë të pashlyeshme.

Ndaj, ndarja nga jeta e Gani Xhafollit, është një humbje e rëndë sidomos për fëmijët, me të cilët poeti ishte aq i miqësuar, dhe tani e tutje, vetëm përmes veprave ,do të bashkëjetojë me ta përjetësisht.

Ai ,jo vetëm se ishte një poet kombëtar dhe ndërkombëtar ,vepra e çmuar letrare e të cilit u përkthye edhe në gjuhët frënge e gjermane, por njihet edhe si piktor i mirë që vlerësonte maksimalisht krijimet e tij, dhe mbetej me bindje të pa lëkundur, për vlerësimin meritor të tyre, në të ardhmen.

Rasti më i freskët mbetet ekspozita e hapur në janar të vitit 2015, në Galerinë \"In On\" në Prishtinë, ku Gani Xhafolli , para kamerave televizive deklaronte se pikturën e vet personale, ai nuk do ta shiste as për një milion, të cilës duke shikuar në perspektivë, pas 100 vitesh mund ti rritej vlera edhe për aq sa ai pretendonte, përderisa pikturat e vjetra të piktorëve me nam, tani pas qindra vitesh të kaluara, vlerësoheshin në disa miliona.

Sipas z.Reshat Sahitaj kolegë dhe bashkëpunëtor i ngushtë i poetit,Gani Xhafolli, ishte krijuesi i fundit nga plejada e Rifat Kukës, Agim Devës, Ali Podrimjes etj, i cili deri në ditën e mbramë, mbet unik për veprën e tij poliedrike dhe krijimet me talent të rrallë poetik.

Ai, për gjallje të vet, përmes karvanit të shkrimtarëve   vizitoi pothuajse të gjitha shkollat fillore në vend, ku çdo herë dhe pa asnjë përtesë, lexoi poezi kushtuar  fëmijëve.

Siç dihet tanimë, shkrimet e Gani Xhafollit janë përkthyer në disa gjuhë e vende, i cili si krijues i mirënjohur dhe aktiv që ishte, ai bënte pjesë edhe në rrjetin ndërkombëtar të poetëve.

Përveç krijimtarisë letrare, Gani Xhafolli, siç u tha më lartë, nga viti 1979 deri në vitin 1990, ishte edhe redaktor i programit për fëmijë, në Radiotelevizionin e atëhershëm të Prishtinës, derisa në korrik të vitit 1990,organet policore të pushtuesit serb, përjashtuan me dhunë nga puna, atë bashkë me mbi 1.340 punëtorë të këtij mediumi masiv.

Ai me krijimet e veta, do të mbetet një zë i çmuar dhe me vlerë sidomos në pjesën për fëmijë, i cili me vargjet e realizuara me aq shumë kujdes e dashuri prindërore për jetën dhe bukuritë e saj, përvetësoi shumë lexues, që do ta përkujtojnë atë, përgjithmonë dhe me devotshmëri.

Ndaj, mësuar me zërin dhe shprehjet e këtij poeti, botës hyjnore të fëmijëve do tu mungojnë gjatë organizimet e karvanëve të reja dhe vargjet e magjishme poetiko-letrare të krijuar rishtas, të tij.

Gani Xhafollli ,si poet kombëtar dhe ndërkombëtar ,i përkthyer edhe në gjuhën frënge, gjermane, spanjolle etj, përveç vlerësimeve tjera, në vitin 2013,me poezinë “Dielli mbi Krujë dhe Prekaz”, fitoi edhe çmimin e madh letrar “Ali Podrimja”që atëbotë, për herë të parë e ndau, Unioni i Shkrimtarëve.

Ai, është autor i rreth 40 veprave letrare për fëmijë, e shumë të tjerave për të rritur, ndër të cilat kësaj radhe, veçojë:

“Vjershën s’e zë gjumi”,

“Te porta e edhave”,

Shtëpia me kulm teposhtë”,

“Po”,

“Të dua”,

“Zog shiu”,

“Në gojë të gjarprit”,

“Princesha që fluturon”,

“Ëndrra në shuplakë”,

”Kroi thërret dallëndyshet”.

“Lejlek i syrit”.

”Nuse nën mollë”, 

“Dielli me tri dritare”, etj.

Pra, një autor i mirënjohur si ky, edhe pas vdekjes së tij, me veprat që la, do të mbetet përherë i përjetësuar në kulturën dhe letërsinë tonë e më gjerë.

Sipas kryetarit të Uninonit të Shkrimtarëve dhe Kritikëve Shqiptar z. Reshat Sahitaj, Gani Xhafolli, edhe për gjallje , ishte i vetëdijshëm se ai shkruante për gjeneratat e ardhshme nga të cilat ishte i bindur se do të vlerësohej si duhej.

Krijimet e tij në këto kohë të pabalancuara, u vlerësuan lartë nga mese shtatë kritik të njohur evropian dhe ndërkombëtar, por jo  edhe nga kritik të shitur e xheloz shqiptar dhe nga ata që nuk dinë të shkruajnë, por megjithatë janë ngritur (më lartë seç do duhej), nga sistemi jugosllav, citohet z. Sahitaj.

Fatkeqësisht,veprime të tilla sot kan shtri rrënjët kudo, përfshi edhe diasporën dhe shqiptarët në mërgim, ku fjalën kryesore dhe vendimtare e kanë grupet klanore, të cilat nuk kanë të bëjnë çdo herë vetëm me artë e kultur as krijim të mirfilltë.

Ndër, kritikët e jashtëm që kanë vlerësuar krijimet e Gani Xhafollit, përmenden edhe Helen Staford nga universiteti i Oksfordit në Angli, Alla Polosina, kritikja më e njohur e veprës së Tolstoit në Rusi, si dhe personalitete tjera të shquara nga Universiteti i Sorbones në Francë, nga Spanja etj...

Ndaj kryetari i Unionit të Shkrimtarëve, krenohet me veprat e Gani Xhafollit, Ali Podrimjes, etj, (bashkë) me të cilët( ata) përjetuan të mira dhe të këqija, por nuk u thyen kurrë.

Ky autor do të mbahet mend gjatë, sidomos për gërshetimet e poezisë dhe këngës për më të vegjlit me paraqitjet e tij sharmante dhe të mahnitshme në lojërat e njohura poetiko-skenike për fëmijë.

Madje, përveç se ishte krijues poliedrik, për të thuhet të ketë qenë edhe shkrimtar i imagjinatës, i cili do të ruhet gjatë në kujtesën e të rinjve dhe të rriturve të këtij vendi.

Vepra dhe arritjet e Gani Xhafollit, zënë vend të rëndësishëm, jo vetëm në letërsinë bashkëkohore shqiptare, por ato përfaqësojnë me dinjitet edhe letërsinë e kulturën tonë mbarëkombëtare, në Evropë e më gjerë. Ndaj, në shenj nderimi ndaj Poliedrikut tonë i cili pas një sëmundje të shkurtër, vdiq më 16 qershor të këtij viti, urojmë që të jetë i përjetshëm kujtimi ,për emrin dhe veprën e tij madhore!