15 Janar 2025

Thahet Deti Aral

Flordia, 30 shtator - Liqeni i katërt më i madh në botë, pellgu lindor i Detit Aral, në Azinë qendrore, tani është tharë plotësisht.

Kjo ka ndodhur si rezultat i një projekti gjatë periudhës sovjetike për të devijuar lumenjtë në ndihmë të bujqësisë, por edhe për shkak të mungesës së reshjeve të shiut.

Në faqen e NASA-s “earthobservatory.nasa.gov”, janë publikuar disa imazhe satelitore të kapura nga gushti i vitit 2000 deri në gusht të vitit 2014.

Në to duket qartë që nga viti në vit, pellgu lindor i Detit Aral pakëson sasinë e tij të ujit.

“Kjo është hera e parë që baseni lindor thahet plotësisht në kohërat moderne dhe ka të ngjarë që kjo të jetë hera e parë që ai të jetë tharë plotësisht në 600 vitet e fundit”, tha Filip Miklin, një ekspert i Detit Aral nga universiteti i Miçiganit.

Me qëllim për të rritur prodhimin e pambukut në rajonet afër stepave, inxhinierët sovjetikë në vitet 50-të dhe 60-të shmangën rrjedhën e dy lumenjve që derdheshin në liqen, Amu Darya dhe Syr Darya.

Si rezultat, shtrati i liqenit u ndot nga kimikatet e përdorura për kulturat bujqësore. Uji u bë gjithnjë e më shumë i kripur, duke vrarë shumicën e specieve ujore dhe shkatërruar përfundimisht industrinë e peshkimit në rajon.

Tharja është ndikuar edhe nga faktorë atmosferikë, si mungesa e reshjeve në malet Pamir, të shtrirë midis Kazakistanit dhe Uzbekistanit, rrjedhat e të cilëve mbanin gjallë “shpirtin” e këtij baseni.

Kalendari

Ngjarjet e datës 8 gusht 2023

 - Partia Demokratike e Kosovës, mban konferencë për media. (Selia Qendrore e PDK-së, ora 11:00)

 

 - Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, organizon shfaqjen e filmave “I Pabesi” dhe “Heshtja Vret”. (Kino “Armata”, ora 20:00)