29 Maj 2023

Turqia sot në zgjedhje

Ankara, 14 maj - Turqit po votojnë në zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e tyre moderne, për të vendosur nëse Rexhep Tajip Erdogan do të mbetet president pas 20 vjetësh në pushtet.

Rivali i tij kryesor, Kemal Kilicdaroglu, premton të heqë shumë nga kompetencat e marra nga presidenti Erdogan pasi ai i mbijetoi një grusht shteti të dështuar në 2016.

I nxitur nga një aleancë e gjerë opozitare, ai ka një shans real për të fituar.

Por kjo garë është bërë aq intensive dhe aksionet aq të larta sa që fushata ka shkuar deri në fund. Presidenti Erdogan u filmua duke iu drejtuar besimtarëve në lutjet e mbrëmjes së së shtunës në Stamboll.

Për të siguruar fitoren e plotë të dielën, fituesit i nevojiten më shumë se 50% të votave. Ndryshe shkon në balotazh pas dy javësh.

Radhët u raportuan në disa qendra votimi përpara se të fillonte votimi në orën 08:00 dhe një zyrtar në një shkollë të Stambollit bëri shaka se turqit ishin aq të uritur për demokraci sa kishin thyer tashmë vulën për të votuar dy herë.

Këto janë periudha veçanërisht të vështira për elektoratin 64 milionësh të Turqisë.

Inflacioni i shfrenuar zyrtarisht është pothuajse 44%, por shumë turq besojnë se është shumë më i lartë, ndërsa 11 nga provincat e vendit janë prekur nga tërmetet e dyfishta që lanë më shumë se 50,000 njerëz të vdekur.

Inflacioni u rrit pasi Presidenti Erdogan braktisi ekonominë ortodokse, duke ulur normat e interesit ndërsa shumica e vendeve të tjera rritën të tyret.

Turqit kanë kohë deri në orën 17:00 për të votuar, megjithëse 1.76 milionë kanë hedhur tashmë votat e tyre jashtë vendit në Gjermani, Francë dhe vende të tjera – një pjesëmarrje rekord prej 53%.

Për të mbijetuarit e prekur nga tërmetet e 6 shkurtit, votimi do të jetë shumë më i vështirë, sepse shumë prej tyre kanë lënë shtëpitë e tyre dhe mund të votojnë vetëm aty ku janë regjistruar.

Pasojat e fatkeqësisë kanë lënë në hije fushatën zgjedhore dhe janë bërë e dyta pas ekonomisë si një çështje kyçe.

Por turqit po votojnë gjithashtu për parlamentin dhe 600 deputetët e tij. Edhe pse ata kanë humbur kompetencat ndaj presidencës ekzekutive të Erdogan që nga viti 2018, kontrolli i parlamentit mbetet kyç për miratimin e legjislacionit.

Sipas sistemit proporcional të votimit të Turqisë, partitë krijojnë aleanca në mënyrë që të mund të arrijnë pragun e 7% të kërkuar për të hyrë në parlament.

Kalendari

Ngjarjet e datës 29 maj 2023

- Deputetja e Parlamentit Evropian dhe Raportuesja e Përhershme për Kosovën Viola Von Cramon - Taubadel do të mbajë një konferencë për shtyp. (Shtëpia e Evropës në Prishtinë përballë Zyrës së BE-së, ora 11:30)
 
- Komisioni për Buxhet, Punë dhe Transfere shqyrton Projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e ligjeve që përcaktojnë shumën e beneficionit në lartësi të pagës minimale, procedurat e caktimit të pagës minimale dhe shkallët tatimore në të ardhurat personale vjetore. (Ndërtesa e Kuvendit, salla C203, ora 13:30)

- Koncerti i radhës, bashkëpunim i Chopin PianoFEST Prishtina me Filharmonine e Kosovës, sjell në skenë 2 artistë të shquar  nga Mbreteria e Bashkuar Peter Donohoe, doajenin e pianos dhe dirigjentin Robert Guy, për të performuar së bashku me Filharmoninë e Kosovës Koncertin nr.3 të S. Rachmaninof, me rastin e 150 vjetorit të këtij kompozitori gjenial të epokës së romantizmit. (KlanArena, ora 20:00)